Από το 2000, οπότε εκτιμάται ότι έχουν φτάσει στην Ευρώπη 1,2 εκατ. πρόσφυγες χωρίς έγγραφα το κόστος των απελάσεων και της ενίσχυσης των συνόρων έχει φτάσει στο δυσθεώρητο ποσό των 12,9 δισ. ευρώ, ενώ οι ίδιοι οι μετανάστες έχουν καταβάλει στους διακινητές σχεδόν 16 δισ. ευρώ.
Σε αυτό το συμπέρασμα κατέληξε ομάδα 15 Ευρωπαίων δημοσιογράφων, που ακολούθησε τα ίχνη του χρήματος και συγκέντρωσε -παρά τις περιορισμένες διαθέσιμες πληροφορίες- τα στοιχεία, τα οποία παρουσίασε με τον τίτλο «The Migrants' Files». Η έρευνα συντονίστηκε από το πρακτορείο Journalism++, υπό την αιγίδα του SRF στη Ζυρίχη και του ιταλικού περιοδικού «L' Espresso».
Τα στοιχεία που συγκέντρωσαν είναι άκρως ενδιαφέροντα: η μεγαλύτερη δαπάνη αφορά τη γραφειοκρατία και συγκεκριμένα τη διαδικασία απελάσεων, η οποία τα τελευταία 15 χρόνια έχει στοιχίσει 11,3 δισ. ευρώ. Κάθε χρόνο, το κόστος των απελάσεων ανέρχεται σχεδόν σε 1 δισ. ευρώ. Επιπλέον, οι δημοσιογράφοι κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι και το κόστος συντονισμού είναι τεράστιο, καθώς ανέρχεται στα 955 εκατ. ευρώ. Σε αυτά συμπεριλαμβάνονται και οι δαπάνες για τη Frontex, που φτάνουν τα 670 εκατομμύρια ευρώ.
Τεχνολογικά μέσα
Μια ενδιαφέρουσα πτυχή είναι η έρευνα και ανάπτυξη που σχετίζονται με τη μετανάστευση, που τα τελευταία χρόνια έχουν κοστίσει 230 εκατομμύρια. Ανάμεσα σε αυτά είναι και 16 εκατομμύρια που δόθηκαν για την ανάπτυξη και κατασκευή τεχνητών «μυτών», που θα μπορούν να «μυρίζουν» τους πρόσφυγες τη στιγμή που προσπαθούν να διασχίσουν τα σύνορα. Η ενίσχυση των συνόρων, για παράδειγμα η ανέγερση τειχών, έχει στοιχίσει επιπλέον 77 εκατ. ευρώ, άλλα 25 εκατ. ευρώ έχουν δοθεί για τεχνική υποστήριξη των κρατών της βόρειας Αφρικής και 46 εκατ. ευρώ στοίχισε η εγκατάσταση χώρων υποδοχής σε τρίτες χώρες. Από την πλευρά των ίδιων των προσφύγων έχουν δαπανηθεί επίσης τεράστια ποσά, χωρίς να συνυπολογιστούν τα χρήματα που έχουν δώσει οι 29.000 άνθρωποι που έχουν χάσει τη ζωή τους προσπαθώντας να φτάσουν στην Ευρώπη.
Οπως τονίζουν οι ερευνητές, τα χρήματα που πληρώνουν οι πρόσφυγες συντηρούν μια ολόκληρη παραοικονομία «που δημιουργήθηκε εξαιτίας της κλειστής μεταναστευτικής πολιτικής της Ευρώπης». Υπάρχει «ταρίφα» ανάλογα με τον τόπο προέλευσης του ενδιαφερόμενου: για παράδειγμα, οι μετανάστες από την υποσαχάρια Αφρική πληρώνουν περίπου 700 ευρώ έκαστος για να τρυπώσουν στο αμπάρι οποιουδήποτε πλοίου είναι διαθέσιμο, ενώ αντιθέτως οι πιο εύποροι από τη Μέση Ανατολή πληρώνουν 2.000 ευρώ για να «ταξιδέψουν» στο κατάστρωμα. Η πιο ακριβή διαδρομή, σύμφωνα με τα στοιχεία της τελευταίας πενταετίας, είναι μέσω των δυτικών Βαλκανίων, που στοιχίζει κατά μέσον όρο 2.500 ευρώ.
Ακρως δημοφιλής για τους πιο ευκατάστατους παραμένει και η μετακίνηση με αεροπλάνο, συνήθως με πλαστά διαβατήρια. Σύμφωνα με αφηγήσεις που συγκέντρωσαν οι δημοσιογράφοι των «Migrants' Files», υπάρχει μια αρκετά σύνθετη στρατηγική. Για παράδειγμα, οι Ιρακινοί πρόσφυγες πληρώνουν 16.000 ευρώ για να ταξιδέψουν από τη Μοσούλη στο Παρίσι μέσω του Καγιέν, του Σάο Πάολο και της Κωνσταντινούπολης. Λέγεται ότι το Μαρόκο προσφέρει στους μετανάστες μια πτήση για τη γαλλική πρωτεύουσα με κόστος 5.000 ευρώ, κατά την οποία παρακάμπτονται οι αρμόδιες αρχές και χρησιμοποιείται μια ειδική έξοδος στο αεροδρόμιο Σαρλ Ντε Γκολ.
- Από το 2000, οι πρόσφυγες προς την Ευρώπη έχουν πληρώσει 16 δισ. € στους διακινητές
- Από το 2000, η αποτροπή της παρά-νομης μετανάστευσης έχει στοιχίσει στην Ευρώπη 12,9 δισ. €
- Μόνο οι απελάσεις κοστίζουν ετησίως περίπου 1 δισ. € και την τελευταία 15ετία έχουν στοιχίσει 11,3 δισ. €
- Τουλάχιστον 1,2 εκατ. μετανάστες χωρίς έγγραφα έχουν φτάσει στην Ευρώπη την τελευταία 15ετία μέσω ξηράς και θάλασσας. Εκατομμύρια ακόμη υπολογίζεται ότι έχουν περάσει με πλαστά διαβατήρια.
- 16.000€ φημολογείται ότι κοστίζει μια πτήση από τη Μοσούλη προς το Παρίσι (χωρίς ελέγχους)
